Suriye Arap Cumhuriyeti

Suriye Arap Cumhuriyeti,

BASIM: 2018

Baasçı Suriye, Baas yönetimindeki Suriye ya da resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti,^[c] günümüzde feshedilmiş durumda olan, 1963-2024 yılları arasında varlık gösteren Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye bölgesel kolunun yönetimi altındaki Suriye devletiydi. Esad ailesi Suriye'yi 1970'teki askeri darbeden 2024'te Suriyeli muhaliflerin taarruzuna kadar yönetti.

Devlet, 1963 Suriye darbesinin ardından ortaya çıkmış ve Nusayri subaylar tarafından yönetilmiştir. Başkan Salah Cedid, 1970 askeri darbesinde Hafız Esad tarafından devrilmiştir. Esad'ın yönetimine karşı direniş 1982 Hama Katliamı'na yol açtı. Hafız Esad 2000 yılında öldü ve yerine oğlu Beşşar Esad geçti. 2011'de Arap Baharı sırasında Esad yönetimine karşı yapılan protestolar Suriye İç Savaşı'na yol açtı. Aralık 2024'te isyancı grupların Suriye genelinde gerçekleştirdiği bir dizi saldırı Esad ailesinin diktatörlüğünün ve rejimin çöküşüyle sonuçlandı.^[18]

Suriye Arap Cumhuriyeti ٱلْجُمْهُورِيَّةُ ٱلْعَرَبِيَّة ٱلْسُّورِيَّة (Arapça) al-Jumhūriyya al-ʿArabiyya as-Sūriyya
1963-2024
Bayrak (1980–2024) Arma (1980–2024)
Slogan Arapça: وَحْدَةٌ، حُرِّيَّةٌ، اِشْتِرَاكِيَّةٌ "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm"
Millî marş Arapça: حُمَاةَ الدِّيَارِ Ḥumāt ad-Diyār "Vatanın Muhafızları" Süre: 1 dakika ve 7 saniye.1:07
Suriye'nin tamamı koyu yeşille gösterilmiştir; Suriye'nin Türkiye'de Hatay ve İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri üzerindeki toprak iddiaları açık yeşille gösterilmiştir Dünya üzerindeSuriye haritasıTümünü göster
Başkent ve en büyük şehir	Şam 33°30′K 36°18′D
Resmî dil(ler)	Arapça[1]
Etnik gruplar  (2024)[2][3][4]	90% Araplar 9% Kürtler 1% diğer
Resmî din  (2024)[2]	87% İslam 74% Sünnilik 13% Alevilik ve diğer Şiiler 10% Hristiyanlık 3% Dürzîlik
Demonim	Suriyeli
Hükûmet	Üniter Baasçı tek partili başkanlık cumhuriyeti[a] (Totalitarizm ve aile diktatörlüğü altında  (1970–2024)[b])
Devlet başkanı
• 1963 Lu'ay el-Etâsî • 1963–1966 Emin el-Hafız • 1966–1970 Nureddin el-Etâsî • 1970–2000 Hafız Esad • 2000–2024 Beşşar Esad
Başbakan
• 1963 (ilk) Selahaddin el-Bitar • 2024 (son) Muhammed Gazi el-Celali
Devlet başkanı yardımcısı
• 1963–1964 (ilk) Muhammed Ümran • 2006–2024 (son) Necah el-Attar • 2024 (son) Faysal Mikdad
Yasama organı	Halk Meclisi
Tarihî dönem	Soğuk Savaş Terörizmle Savaş Arap Baharı Arap Kışı
• 8 Mart Devrimi 8 Mart 1963 • Altı Gün Savaşı 5–10 Haziran 1967 • Düzeltici Hareket 13 Kasım 1970 • Yom Kippur Savaşı 6–25 Ocak 1973 • İslamcı ayaklanma 1976–1982 • Şam Baharı 2000–2001 • İç savaş 2011–2024 • Şam'ın Düşüşü 8 Aralık 2024
Yüzölçümü
• Toplam	185180[13] km2 (87..)
• Su (%)	1.1
Nüfus
• 2024 tahminî	25.000.753[14] (57..)
• Yoğunluk	118.3/km2 (70..)
GSYİH (SAGP)	2015 tahminî
• Toplam	$50.28 milyar[15]
• Kişi başına	$2.900[15]
GSYİH (nominal)	2020 tahminî
• Toplam	$11.08 milyar[15]
• Kişi başına	$533
Gini (2022)	▼ 26.6[16] düşük
İGE (2022)	0.557[17] orta · 157..
Para birimi	Suriye lirası (SYP)
Zaman dilimi	UTC+3 (UTC+03.00)
Telefon kodu	+963
ISO 3166 kodu	SY
İnternet alan adı	.sy سوريا.
Öncüller Ardıllar 1963 İkinci Suriye Cumhuriyeti 1967 Golan Tepeleri 1974 UNDOF 2013 Suriye Geçici Hükûmeti 2014 Kuzey ve Doğu Suriye Güney Cephesi 2017 Suriye Kurtuluş Hükûmeti 2024 Suriye geçiş hükûmeti